ظواهر کتابمعانی به دست آمده از الفاظ قرآن، به سبب ظن نوعی را ظواهر کتاب نامیده می‌شود. ۱ - تعریفهرگاه از الفاظ کتاب، ظن نوعی به معانی آن پیدا شود، به آن معانی، ظواهر الفاظ کتاب گفته می شود؛ به بیان دیگر، دلالت الفاظ کتاب بر معنای راجح نزد عرف را ظاهر کتاب می گویند. بنابراین، ظاهر کتاب، همان است که عرف از کتاب می فهمد. آن چه قرآن به آن تصریح می نماید نص کتاب جزء ظواهر کتاب محسوب نمی شود. ۲ - حجیت ظواهر کتابدانشمندان اسلامی در حجیت ظواهر قرآن اختلاف نظر دارند؛ اصولیون شیعه معتقدند ظواهر قرآن مطلقا حجت است، اما اخباری‌ها اعتقاد دارند ظاهر قرآن زمانی حجت است که اهل بیت(ع) آیه را تفسیر و معنا کرده باشند. [۱]
بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ج ۱،۲، ص۴۷۶.
[۲]
انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، ج ۱، ص۵۶.
[۳]
مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۲۲۱.
[۵]
موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۱۵.
[۷]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل دراصول فقه، ج ۱۰، ص۲۵۴.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ظواهر کتاب». |